آیا تدبّر قرآن بدون روایت ممکن است؟ یا نیازمند روایت است؟
قرآن مراتب فهم مختلف دارد و اولین مرتبه فهم آن برای همگان ممکن است و نیازمند به روایت نیست. زیرا:
- خداي سبحان و اهل بیت عصمت و طهارت مردم را به تدبّر قرآن سفارش كرده اند و در صورتی که قرآن بدون روایت قابل فهم نباشد، امر به تدبّر لغو و یا تکلیفی خارج از توان انسان خواهد بود.
- ادّعاي قرآن كريم آن است كه كلام خدا، معجزه است، پس اگر قرآن از جانب غیر خدا نازل می شد اختلافات فراواني داشت؛ از این رو عموم مردم می توانند در قرآن تدبّر کنند تا هماهنگي يا ناهماهنگي آن را بفهمند و کلام الله بودن قرآن را تایید و تصدیق کنند.
- اگر قرآن براي همگان مفهوم نبود، تحدّي و هماورد طلبي معنا نداشت.
- اگر قرآن جز از طريق روايات قابل فهم نبود، هرگز مدار اعتبار و حجيّت سنّت قرار نميگرفت.
- اگر قرآن قابل فهم نبود هرگز خود معصومين جامعه بشري را به آن ارجاع نميدادند. فَإِذَا الْتَبَسَتْ عَلَيْكُمُ الْفِتَنُ كَقِطَعِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَيْكُمْ بِالْقُرْآنِ فَإِنَّهُ شَافِعٌ مُشَفَّع
- فهم قرآن امري وجداني است و همه ما با تلاوت قرآن و دیدن آيات يك موضوع، به فهم روشني از آن مطلب دست می یابیم و دچار ابهام و تزلزل و ترديد نمی شویم، البته فهم هر كتابي نيازمند علوم پايه و دانشهاي ويژه آن كتاب است كه پیشتر باید فراهم شود.
- خداوند قرآن را هدایت، نور و بیانکننده هر چیزى معرفى کرده، آن وقت چگونه ممکن است آنچه خودش نور است به وسیله غیرخودش روشن شود.
مرحوم شیخ طوسی می نویسد: جایز نیست بین کلام خدا و کلام پیامبرش
تناقض و ضدیتی وجود داشته باشد، چگونه ممکن است قرآن را توصیف کند به اینکه عربی مبین و به لسان قوم است و بیان برای مردم است ولی از ظاهرش چیزی فهمیده نشود و این بیشتر به معما شبیه است، و قرآن از چنین وصفی پاک است.
شیخ انصاری نیز بر این باور است که حمل لفظ بر معنای ظاهریش یعنی معانی لغوی و عرفی از مصادیق تفسیر نیست بر فرض هم که این را بپذیریم آنچه نهی شده است تفسیر به رأی است که بر پایه استحسانات و نظرات شخصی است نه حمل ظواهر قرآن بر معنای عرفی و لغوی.