آثار و ثمرات تدبّر چیست؟
ثمرات تدبّر از نگاه قرآن و روایا
1. تدبّر قرآن زمينه‌ساز تذکر خردمندان است؛
... وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ
2. تدبّر، راه کشف هماهنگي و حل تعارضات قرآني است
أَ فَلا يَتدبّرونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فيهِ اخْتِلافاً كَثيراً
3. تدبّر قرآن نافي شک در فضل اهل بيت
قَالَ الصَّادِقُ عليه السلام: يَا مُفَضَّلُ لَوْ تدبّر الْقُرْآنَ شِيعَتُنَا لَمَا شَكُّوا فِي فَضْلِنَا اي مفضل اگر شيعيان ما در قرآن تدبّر کنند در فضل ما شک نميکنند
ثمرات تدبّر از نگاه رهبر معظم انقلاب
4. حرفهاي تازه با هر بار تدبّر در قرآن
بزرگان ما مي‌گويند كه هر وقت به قرآن مراجعه مي‌كنيم و در آن تدبّر مي‌كنيم، حرفي مي‌يابيم كه قبلا نيافته بوديم؛ خيلي خوب، اين حرف تازه است. بعضيها نگويند كه هرچه حرف تازه است، در دين است؛ ديگر چه حرف تازه‌يي مي‌خواهيد. بله، ما همان دين را درست نشناختيم! بايد حرفهاي تازه‌ي دين را در بياوريم؛ «يك عمر مي‌توان سخن از زلف يار گفت».
5. برداشته شدن پردههاى جهالت و گشايش چشمه‌هاي نورانيت
با قرآن انس بگيريد، با قرآن مجالست كنيد. C وَ مَا جَالَسَ هَذَا الْقُرْآنَ أَحَدٌ إِلَّا قَامَ عَنْهُ بِزِيَادَةٍ أَوْ نُقْصَانٍ زِيَادَةٍ فِي هُدًي أَوْ نُقْصَانٍ مِنْ عَمًي B؛ هر باري كه شما با قرآن نشست و برخاست كنيد، يك پرده از پرده‌هاي جهالت شما برداشته ميشود؛ يك چشمه از چشمه‌هاي نورانيت در دل شما گشايش پيدا ميكند و جاري ميشود. تدبّر و بازکردن بابهايي از معرفت
شما هر آيه‌ي قرآني را كه مي‌خوانيد، با تأمل و ژرف‌نگري باشد و دنبال فهميدن باشيد. اين همان تدبّر است و بدون اين‌كه نيازي به اين باشد كه انسان، سلايق خودش را به قرآن تحميل كند - كه همان تفسير به رأي است - خواهيد ديد كه بابهايي را از معرفت، به حسب محتواي آيه - هرچه كه محتواي آيه است - باز ميكند.
6. تعميق اعتقادات، مبانى فكرى و ايمان انسان
يكي از راههايي كه عمق را در اعتقادات انسان، در مباني فكري انسان، در روح انسان، در ايمان انسان ايجاد ميكند، انس با قرآن است. بنابراين در زندگي حتما قرآن با تدبّر را در نظر داشته باشيد و نگذاريد حذف شود.
7. تدبّر کلید فهم لطايف قرآن
چقدر لطايف در قرآن كريم هست كه اينها را جز با تدبّر نمىتوان فهميد. بنابراين حفظ و فهم معانى قرآن و تلاوت آن لازم است.
8. تدبّر ابزاری برای بهره بری از قرآن
اگر بخواهيد قرآن در خانهها، بين بچهها، بين بزرگها، بين زنها و مردها رواج پيدا كند، بايستى قهرمانان قرآنى را احترام كنيد. اين است كه ما به اينها احترام مىكنيم. اينها حامل قرآنند، اينها عزيزند. زبان اينها عزيز است، لبها و دلهاى اينها عزيز است؛ چون با قرآن مأنوس است. جان ما به قربان قرآن! اما اينجا تمام نمىشود؛ حفظ قرآن، فهميدن مفاهيم و ترجمهى كلمه كلمهى قرآن، براى كسانى كه به زبان عربى آشنايى ندارند، لازم است. وقتىكه كلمات قرآن را فهميديد، آن وقت تدبّر لازم است. حتى آن كسى كه الفاظ عربى را هم خوب بلد است، اگر تدبّر نكند، بهرهى كمى از قرآن خواهد برد. در قرآن، تدبّر لازم است تدبّر يعنى انديشيدن در مفاهيم قرآنى اين سخن عميقى است، اين سخن بزرگى است؛ بايد در آن تدبّر كرد. گويندهى آن، ذات اقدس الهى است. كلمات آن هم مال ذات اقدس الهى است يعنى الفاظش، نه فقط مفاهيمش لذا بايستى در آن دقّت كرد، بايد آن را فهميد، بايد در آن غور كرد. اينها حاصل نمىشود، مگر با انس با متن قرآن.
9. تدبّر و بي اثر شدن شبهات
اگر جوان مسلمان با قرآن انس پيدا كند و فرصت تدبّر در قرآن را به خود بدهد، بسياري از شبهات دشمنان بي‌اثر خواهد شد. البته همه‌ي دستگاههاي فرهنگي كشور بايد كمك كنند. بايد مفاهيم قرآني به وسيله‌ي خبره‌هاي اين كار دسته‌بندي شود و به تناسب در جاي خود و در كتابهاي درسي - چه در مدرسه‌ها و چه در دانشگاهها - گنجانده شود.